سلیاک یک بیماری گوارشی وراثتی است که در اثر حساسیت به پروتئینی به نام گلوتن (پروتئینی که در گندم، جو و چاودار وجود دارد) ایجاد می شود. زمانی که فرد مبتلا ، گلوتن دریافت می کند ، سیستم ایمنی او فعال میشود و به سلول های روده حمله میکند. این امر منجر به آسیب سطح جذبی روده شده و در نتیجه بدن قادر نخواهد بود مواد مغذی مانند چربی، پروتئین، کربوهیدرات، ویتامین ها و مواد معدنی را جذب کند. بنابراین سلیاک یک بیماری خود ایمنی است که در تمام طول عمر همراه فرد مبتلاست و منجر به عدم تحمل گلوتن میشود.
علائم بیماری:
سوء جذب ناشی از آسیب روده باریک، کم خونی، اسهال مزمن، درد شکم، اختلال رشد، خستگی، تهوع، سردرد، نفخ، یبوست، زخم های دهانی، ریزش مو
شانس ابتلا به بیماری :
کسانی که اقوام درجه یک آنها (والدین، خواهر و برادر، فرزند) مبتلا به این بیماری هستند شانس بیشتری برای ابتلا دارند.
دو مرحله برای پی بردن به اینکه آیا شما مبتلا به سلیاک هستید وجود دارد: غربالگری و تشخیص
کودکان( بالای 3 سال) و بزرگسالانی که علائم بیماری سلیاک را دارند، اقوام درجه یک فردی که سلیاک در او تشخیص داده شده است (والدین، خواهر و برادرها، فرزندان) و هر فردی با اختلالات خود ایمنی وابسته باید غربالگری سلیاک شوند.
درمان سلیاک:
در حال حاضر تنها درمان بیماری سلیاک پیروی از رژیم فاقد گلوتن در تمام طول عمر است. این افراد باید از مصرف غذاهای حاوی گندم، جو و جو دوسر مانند نان پرهیز کنند. بیماران باید با منابع مخفی گلوتن مانند داروها، سس ها و ... نیز آشنا باشند و آن ها را از رژیم غذایی خود حذف کنند.
امروزه غذاهای فرآیند شده و بسته بندی، حاوی گلوتن مخفی هستند که ممکن است به طور ناآگاهانه توسط بیماران مصرف شوند. بیماران باید همیشه برچسب مواد غذایی را به دقت مطالعه کنند و از فاقد گلوتن بودن محصولات اطمینان حاصل کنند.
حساسیت بیماران سلیاکی به گلوتن متفاوت است، ولی بیماران باید بدانند که گاهی اگرچه علامت بالینی در اثر مصرف گلوتن ممکن است وجود نداشته باشد ولی آسیب به سلول های روده ای اتفاق می افتد.
تفکرات نادرست درباره بیماری سلیاک:
- سلیاک یک بیماری نادر است:
مطالعات نشان داده است که از هر 100 نفر یک نفر مبتلا به این بیماری است. بنابراین می توان گفت که این بیماری نادر نیست و نسبت به آنچه که در گذشته فکر میکردیم شایع تر است.
- بیماری سلیاک یک حساسیت و یا عدم تحمل غذایی است :
سلیاک حساسیت و یا عدم تحمل غذایی نیست بلکه یک بیماری خود ایمنی است. دریافت گلوتن منجر به آسیب سلول های روده باریک می شود .
- تنها کودکان مبتلا به سلیاک می شوند:
بیماری سلیاک می تواند در هر سنی تشخیص داده شود. این بیماری می تواند با شروع غذای کمکی در کودکان و یا در میانسالی آغاز شود. این بیماری معمولا در گروه سنی 40 تا 60 سال شایع تر است. تاخیر در تشخیص بیماری بسیار شایع است.
- یک ذره نان منجر به آسیب نمی شود:
حتی یک مولکول گلوتن می تواند منجر به آسیب شود. بنابراین باید با دقت زیاد مراقب مواد غذایی دریافتی خود باشید.
منبع:
پژوهشکده بیماریهای گوارش و کبد به نشانی https://www.ddri.ir/
در صورت کسب اطلاعات بیشتر، با مراجعه به لینک زیر، مقاله منتشر شده توسط بخش تحقیق و توسعه شرکت آردینه ایران را مطالعه بفرمائید.